Bilirkişinin Hak ve Yetkileri Nelerdir?
Bilirkişinin bilirkişilik faaliyetlerini gereği gibi ifa edebilmesi için bir takım yetkilere sahip olması bir zorunluluktur. Zira, bilirkişiye bir görev yükleniyorsa bu görevle birlikte görevin gereğinin yerine getirilebilmesi için bir takım yetkilere sahip olması gerektiği aşikardır. Bu çerçevede bilirkişinin yetkilerini şu şekilde toparlamak mümkündür:
- Bilirkişinin ücret talep etme hak ve yetkisi
- Bilirkişinin çekinme yetkisi
- Bilgi edinme yetkisi
a)Bilirkişinin ücret talep etme hak ve yetkisi: Bilirkişilik bir kamu görevinin ifasıdır ve bu çerçevede bu görevi ifa eden bilirkişi yapmış olduğu faaliyetin karşılığı olarak bir ücret talep edebilecektir. Bilirkişi ücretinin miktarı dosyanın ve bilirkişinin görev kapsamına, bilirkişinin uzman niteliğine, harcayacağı emek ve mesaiye göre hâkim tarafından tayin edilecektir. Bu çerçevede hâkim tarafından belirlenen ücrete taraflar itiraz edebileceği gibi, bilirkişi de emek ve mesaisi de dikkate alınarak ücretin arttırılmasını isteyebilir.
b) Bilirkişinin çekinme yetkisi: Bilirkişilerin HMK bağlamında hâkimin yasaklılık nedenlerine; CMK bağlamında ise tanıklıktan çekinme nedenlerine dayanarak bilirkişilikten çekinebilirler. Bu hususun bilirkişinin bağımsızlık ve tarafsızlığını sağlayıcı bir işlevi yerine getirdiğini ve ayrıca bilirkişinin objektif olmasını sağlamaya yönelik bir düzenlemedir.
c) Bilgi edinme yetkisi: Bilirkişinin görev alanı ve sınırları hakkında tereddüde düşmesi halinde bu tereddütlerin giderilmesi için her zaman mahkemeye başvurabileceğini; bilirkişinin ihtiyaç duyması halinde mahkemenin izni ile tarafları dinleyebileceğini ve bilirkişinin oy ve görüşünü açıklayabilmesi için bir şey üzerine inceleme yapması zorunlu ise, mahkeme kararı ile gerekli incelemeleri yapabileceği ve bu halde taraflarında hazır bulunabileceğine işaret edilmiştir.
Diğer taraftan bilirkişinin görevini sağlıklı bir şekilde yapabilmesi, rey ve görüşünü objektif ve bilimsel verilere uygun şekilde ifade edebilmesi için tarafları dinlemeye ihtiyacı varsa, tarafları da dinleyebilir. Ancak, bu husus için hâkimden izin alması gerekir.
6,957 total views, 2 views today