Dijital (Elektronik, Sayısal) Deliller
Dijital (Elektronik, Sayısal) Deliller sözlük anlamına göre delil “insanı aradığı gerçeğe ulaştırabilecek iz, emare” olarak tanımlanmaktadır. Hukuk literatüründe ise uyuşmazlığa neden olan fiilin veya olgunun suç olup olmadığı konusunda kolluk, savcı veya yargıcın bir kanaate varmasını sağlayan, bir hukukî ihtilafı çözmeye yarayan ve ikamesi hukuk tarafından yasaklanmamış her şeye delil denilmektedir. Taraflar bakımından “ispat”, hâkim bakımından “sabit görme”, maddî husus bakımından “sübut” denilen faaliyetler için kullanılan vasıtalara “ispat vasıtası” veya kısaca delil denir. [1]
Dijital delil, dijital ortamlarda sayısal olarak bulunan ispatlayıcı özelliği bulunan anlamlı bilgi olarak, tanımlanmaktadır.
Dijital deliller temel delil şartlarının sağlamanın yanında suça delil niteliği sağlayan ve mahkemelere sunulabilecek dijital veri saklayabilen ve/veya elektronik devre akımları ile çalışan disk, disket, CD, bilgisayarlar, cep telefonları, PDA cihazları, taşınabilir bellekler, sim kartlar, bir bilgisayara ait dâhili ve harici donanımlar gibi çeşitli elektronik cihazlardır. Elektronik cihaz oldukları için “elektronik delil” kavramı da kullanılmaktadır.
Dijital delil, bilişim sistemlerinin veya bilgileri otomatik olarak işleme tabi tutma yetisine sahip elektronik cihazların veri depolama medyaları üzerinde bulunan, suç ile ilgili delil niteliği taşıyabilecek ve suçun aydınlatılmasını sağlayacak elektronik verilerdir.
Elektronik deliller, elektronik cihazlarda depolanan ve ya iletişim halinde olan, suç soruşturması açısından değeri olan bilgi ve ya veridir. Elektronik deliller de DNA ve parmak izi gibi gizli delillerdir. Doğal olarak içinde bulundukları fiziksel ortamları görebiliriz. Bu delilleri görünür hale getirmek için bazı donanım ve yazılımlara ihtiyaç duyulmaktadır. Dijital deliler yapıları gereği hassastırlar ve değişmeye, bozulmaya ya da yok olmaya açıktırlar. Bu nedenlerle diğer delillerden ayrılmaktadırlar. [2]
KAYNAK
- Demirkaya, V. (2009), Delil Güvenliği, Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Ankara
- Akarslan, H. (2011). Bilişim Suçları, Bilişim Yoluyla İşlenen Suçlar Ve Adli Bilişim Ayrımı, Polis Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi Ankara.
3,488 total views, 1 views today
